Pausbezoek in België: Inzichten van onze Vredesspiritualiteit-bewegingswerker

Wat onthoudt onze bewegingswerker Vredesspiritualiteit uit de toespraak van de paus met de katholieke geloofsgemeenschap in België?

1. Basiliek van Koekelberg, zaterdag 28 september 2024

Op deze conferentie van pastoraal werkers getuigden zes sprekers en legden ze aan Paus Franciscus een concrete vraag voor. 

Yaninka De Weirdt (Kamino-jongeren) vertelde hoe jongeren op zoek gaan naar een gezamenlijk verhaal. Maar elk in hun eigen bubbel worstelen ze evenzeer met elkaar. Hoe kunnen we in al onze verscheidenheid toch door 1 deur? vroeg ze de paus.

Een theoloog van de Université Catholique Louvain vroeg hem hoe we de spirituele conversatie en de katholieke gemeenschap vernieuwen.

Pieter De Witte (gevangenisaalmoezenier in Leuven) had het over de maatschappelijke trend om steeds grotere groepen te weren en weg te stoppen: mensen zonder papieren, psychiatrische patiënten… Soms willen gevangen rechtvaardigheid meer dan barmhartigheid, maar het Belgische strafsysteem is dat niet altijd.

Mia De Schamphelaere is coördinator van het Opvangpunt seksueel misbruik in de Kerk en heeft ook als vrijwilliger gewerkt in een opvangpunt seksueel misbruik. Zij vertelde over deze pijn en de moed van het doorgaan.

De paus erkende dat de de Belgische Kerk in beweging is en nu op een kruispunt staat. Daarbij dient ze ernaar te streven dichtbij mensen te staan. Evangelisatie, vreugde en barmhartigheid stelt hij hierbij voor.

Evangelisatie

We moeten onszelf als gelovige gemeenschap wakker schudden, zo begon de paus. En een crisis is een kans daartoe. België heeft nu een christendom dat een minderheid is. Er is dus moed nodig om pastorale verandering te bewerkstelligen. We hebben priesters nodig die herders zijn, geen bewakers van een erfenis uit het verleden. Zij wandelen met de gemeenschap mee: nu vooraan, dan in het midden, dan weer wat achteraan. Dit schept ruimte om diegenen te ontmoeten die van ons verschillen. ‘In de Kerk is plaats voor iedereen. Tutti. Tutti.’ Het gaat erom de harmonie in de verscheidenheid te vinden.

Vreugde

Hoe kan je nu samenwerken met een maatschappij die vervreemd is van het evangelie? Door vreugde te laten zien. We zijn niet alleen, zelfs niet in de donkerste momenten. God is ons nabij en laat niet toe dat de dood het laatste woord heeft. Die welgemeende vreugde van het hart moeten we uiten. Soms ook op een lichte manier want waar zelfs geen humor is, is de H. Geest veraf.
Vreugde is de weg. Toon het. En geen oppervlakkige glimlach, lach vanuit het hart.

Barmhartigheid

God trekt nooit Zijn liefde terug, zelfs niet wanneer we fouten maken en het slecht hebben gedaan. Dat voelt soms onrechtvaardig. De aardse rechtvaardigheid vraagt alleen dat de schuldige boet maar Gods rechtvaardigheid zegt hem de fouten goed te maken. Straf moet een remedie zijn en herstel inhouden. Niemand is voor altijd verloren. Laat er altijd barmhartigheid zijn.

Kijk eens naar het schilderij van René Magritte. akte van geloof. De Kerk die evangeliseert, is de kerk die verder kijkt en altijd de deur openlaat. Laten we ons bijstaan door de H. Geest.

Paus Franciscus besloot met zijn zegen voor de gemeenschap en de vraag om voor hem te bidden.

2. Koning Boudewijnstadion, zondag 29 september 2024

Op de werelddag voor migranten en vluchtelingen (Zie in hen een broer of zus, riep de Paus ons op- wat ook de Verklaring van Langemark na WOI stelt: eerst een mens zien, dan een vluchteling) hield Paus Franciscus het in zijn homilie bij drie kernwoorden. Mgr. Terlinden, schijnbaar onvermoeibaar gedurende het hele pauselijk bezoek, zei opvallend genoeg in het dankwoord na de communie en vooraleer hij een schilderij van kinderen van vluchtelingen in België als dank aan de paus overhandigde: Waarheid, wijsheid en sociale rechtvaardigheid zijn niet te scheiden van elkaar. Wetenschap kan ten dienste staan van menselijke waardigheid, laten we daaraan denken op de werelddag van migranten en vluchtelingen. Ook ten dienste van de schepping. 

Maar terug naar de kernwoorden van paus Francisus in het Boudewijnstadion.

Apertura: Openheid

Doopsel is een geschenk, geen titel. Wij zijn geen bevoorrechten maar een familie van 'geredde mensen'. Door zijn genade en barmhartigheid, niet door eigen verdienste, brengen wij de boodschap van de Heer. Laten we ons verheugen in het feit dat anderen ook mogen doen wat anderen kunnen doen, zodat het Koninkrijk Gods kan groeien totdat wij allen verenigd zijn bij de Vader.

Communio: Verbondenheid, gemeenschap

De enige weg naar het geschenk van het leven is de liefde. Zelfzucht is schandalig omdat het de kleine verplettert, de waardigheid van mensen vernedert en de roep van armen verstikt. Dat gold in de tijd van Paulus, zoals het ook vandaag geldt. Wat als we dat lieten afhangen van de logica van de markt? Dan komen de kleinen niet meer aan de markt. Geen mededogen, barmhartigheid. 

Over het misbruik in de Kerk getuigde de Paus welk groot lijden dat heeft veroorzaakt, ook bij familieleden. Enkele overlevers heeft de paus ontmoet en hij heeft hun lijden gehoord van hoe ze misbruikt worden. In de Kerk is geen plaats voor misbruik en er is ook geen plaats om misbruik toe te dekken, ik vraag het aan iedereen. We moeten de misbruikers veroordelen en we moeten de misbruikers helpen om te genezen. Het kwade moet niet verborgen worden, het moet getoond worden, zoals enkele slachtoffers hebben gezegd, zodat men het weet. Of dat het priesters of bisschoppen zijn, het Woord van God telt voor iedereen. Voor ons allen, arme zondaars. “Allemaal, ook ik”, voegde paus Franciscus eraan toe.De slachtoffers van misbruik doen ons schaamte voelen en we moeten hun profetische stem niet belemmeren. 

Hij trok hard van leer tegen egoïsme. We horen altijd dat de duivel binnenkomt via de zakken, via het geld: misbruik van geld en van geweten. We hebben veel geschiedenis van misbruik en die hand en die voet die aanleiding geven tot schandaal moeten ver van ons zijn. Het is een vraag die ik stel aan mensen: 
-Geef jij een aalmoes? 
'Ja, ik geef een aalmoes'. 
-Wanneer jij geeft, raak jij dan de hand aan van de bedelaar? Kijk jij in zijn ogen? 
We moeten het evangelie van de misericordia (barmhartigheid) beleven. Wij allemaal.

Testimoniansa: Getuigenis

Paus Franciscus haalde de geschiedenis van 'heiligheid' in België aan: te volgen voorbeelden. Zo ook Ana van Jezus die hij bij het begin van de viering sober zalig had verklaard. Zij hielp de Kerk weer opstaan in een tijd van crisis.

Lees hier hoe de spirituele boodschap van paus Franciscus haast verloren ging in de media. Voor mij persoonlijk had zijn boodschap best wel impact, en ik zag dit ook aan de mensen rondom mij in de Basiliek van Koekelberg. Als bewegingswerker Vredesspiritualiteit was dit tegelijk een fantastische boost als een uitdaging. "Nu er wat mee doen, met zoveel moois", stuurde ik in een berichtje aan mijn moeder na de conferentie van zaterdagvoormiddag. 
Grazie, Tutti e avanti. Dankuwel, Allen en voorwaarts, zo besloot de Paus. Met goede Hoop.

Lees hier Reacties bij het bezoek van paus Franciscus aan ons land vanuit Pax Christi.