Stop militarisering: Meer wapens maken de wereld gevaarlijker!

Meer wapens maken de wereld gevaarlijker!

Stop de groei van de militaire uitgaven en de militarisering van onze samenleving!

De oorlog in Oekraïne, de genocide in Gaza, de oorlog in Congo, Soedan en de vele andere gewapende conflicten zetten het internationaal rechtssysteem enorm onder druk. Oorlog is verschrikkelijk en het zoeken naar oplossingen is essentieel. De huidige Belgische regering heeft maar één benadering: meer wapens en meer militaire uitgaven (zie bijhorende analyse van de vredesbeweging). 

De geschiedenis toont echter aan dat dit niet tot vrede leidt, noch “veiligheid” garandeert. Internationale veiligheidsuitdagingen zijn immers geworteld in sociaal-economische en ecologische ontwrichting, roofbouw en uitbuiting, of zijn een gevolg van een gebrek aan diplomatie en multilaterale collectieve veiligheidsmechanismen.

Het reduceren van veiligheid tot een kwestie van bewapening en militaire confrontatie brengt enorme gevaren met zich mee. De steeds toenemende militarisering op het internationale toneel en de geopolitieke spanningen belemmeren de multilaterale samenwerking die noodzakelijk is om dringende mondiale problemen aan te pakken, zoals armoede, honger, huisvesting, de klimaatverandering, genocide, gewapend conflicten en de kernwapendreiging. De voortdurende stijging van de militaire uitgaven gaat ten koste van de middelen die nodig zijn om de echte veiligheid van mens en planeet te verzekeren. 

Een gemeenschappelijke veiligheidsarchitectuur die het belang van diplomatie, ontwapening, sociale rechtvaardigheid en een duurzaam milieu centraal stelt, moet de kern vormen van onze aanpak om vrede en veiligheid te garanderen. We roepen de regering op om het regeerakkoord grondig bij te sturen in die richting.

1. Voor een veilige samenleving, geen verhoging van de militaire uitgaven

Het Belgisch militair budget is tussen 2017 en 2024 verdubbeld van 3,9 miljard euro naar 7,9 miljard na twee “herkapitaliseringsrondes” met financiële injecties van respectievelijk 9,2 (regering Michel, 2019) en 10 miljard euro (regering De Croo, 2022). Ondanks de bezuinigingen die voor deze legislatuur zijn aangekondigd, stelt het regeerakkoord dat de militaire uitgaven verder worden opgetrokken naar 2% van het BBP tegen 2029 en 2,5% in 2034. Ondertussen uit de regering zelfs haar ambitie om de norm van 2% al in 2025 te realiseren, wat overeenkomt met een stijging van meer dan 4,5 miljard euro voor het Belgisch leger op jaarbasis. Voor deze legislatuur is dat het equivalent van de aangekondigde besparingen op de sociale uitgaven en de publieke dienstverlening.

Volgens de secretaris-generaal van de NAVO is dat echter nog altijd niet genoeg en moeten de uitgaven voor onderwijs, gezondheidszorg en pensioenen nog verder worden teruggeschroefd ten voordele van de militaire budgetten. De verwachting is dat de NAVO de begrotingsnorm voor militaire uitgaven verder zal optrekken naar minstens 3%. Officieel is deze nieuwe “noodzaak” te wijten aan de “Russische dreiging”, hoewel de Russische militaire uitgaven maar een fractie (minder dan 10%) bedragen van wat alle NAVO-lidstaten samen uitgeven en minder dan een derde bedragen van de militaire budgetten van de Europese NAVO-landen. Rusland heeft zich bovendien vastgereden in het Oekraïense oorlogsmoeras. De mogelijkheid dat het een militaire confrontatie aangaat met een NAVO-lidstaat is dan ook enorm overdreven en vormt geen legitimering van deze overbewapening van onze samenleving met ons belastinggeld. 

We dringen erop aan dat de geplande militaire investeringen worden omgebogen naar de sociale zekerheid, publieke dienstverlening, internationale solidariteit, de strijd tegen de klimaatverandering en de opvang van vluchtelingen, … allemaal posten die effectief bijdragen aan de menselijke veiligheid.

2. Geen verkoop van overheidsparticipaties ten gunste van de militaire industrie

De regering wil een belangrijk deel van de extra middelen voor het leger halen uit een nieuw op te richten Defensiefonds. Dat zou gespijsd worden met middelen die afkomstig zijn van overheidsactiva. In de praktijk komt het erop neer dat publieke activa geïnjecteerd zullen worden in de wapenindustrie en gebruikt zullen worden om oorlogsmaterieel aan te kopen, waaronder extra gevechtsvliegtuigen en een derde fregat. 

We verzetten ons tegen de privatisering van publieke middelen ten gunste van het militair-industrieel complex en wijzen erop dat het een illusie is om te geloven dat meer wapens voor meer veiligheid zorgen.

3. Diplomatie, de-escalatie en wederzijdse veiligheidsgaranties

We verwerpen een wereldorde die gebaseerd is op rivaliteiten tussen machtsblokken en het verwerven van geostrategische dominantie. 

Het einde van de oorlog in Oekraïne kan de deur openen voor een hernieuwd besef dat het noodzakelijk is om te investeren in een gemeenschappelijk veiligheidssysteem, gestoeld op het principe dat veiligheid niet ten koste van anderen kan worden nagestreefd. België kan een proactieve rol opnemen in de totstandkoming van een vredespact met Rusland, dat gebaseerd is op respect voor het internationaal recht, wederzijdse veiligheidsbelangen en ontwapening. Diplomatie en de-escalatie zijn de bouwstenen van een duurzame vrede. 

Het is noodzakelijk dat we een beleid voeren dat consequent kiest voor het herstel en de versterking van het internationaal rechtssysteem en de mensenrechten.

4. Kernwapens weg uit België

De oorlog in Oekraïne heeft het gevaar van een nucleaire confrontatie opnieuw zeer voelbaar gemaakt. Het is onaanvaardbaar dat de regering de aanwezigheid van VS-kernwapens op Belgisch grondgebied weigert te bevestigen en weigert om te communiceren over de opstelling van nieuwe B61-12 kernbommen. Deze kernwapens maken van ons land een doelwit en vergroten de onveiligheid. Om ze in te kunnen zetten heeft ons land bovendien peperdure F-35 gevechtsvliegtuigen besteld. De regering moet een eind maken aan de geheimhouding en een transparant debat toelaten. We willen dat deze gevaarlijke massavernietigingswapens van ons grondgebied verdwijnen. De regering kan het voortouw nemen om Europa en de wereld kernwapenvrij te maken. België moet toetreden tot het VN-Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens.

5. Een militaristische cultuur is geen veiligheidscultuur

Om de bevolking te overtuigen van stijgende militaire uitgaven en militarisering wil de regering een “whole of society-aanpak” ontwikkelen, die de “gehele samenleving bewust moet maken van een nieuwe veiligheidscultuur”. Met andere woorden, ze probeert de gemeenschap bang te maken. Een militaristische cultuur stelt een samenleving echter niet in staat om de grote uitdagingen waar de mensheid voor staat te begrijpen of aan te pakken. We roepen op om actief in te zetten op het benadrukken van het belang van mensenrechten, democratie en rechtvaardigheid - kortom, de bevordering van een vredescultuur waarin het onderwijs een centrale rol speelt.

Neem deel aan deze actie op 28/03 in Brussel.