Problematische rol van Russisch Orthodoxe Kerk in oorlog in Oekraïne

De Russisch Orthodoxe Kerk speelde een erg problematische rol in de escalatieretoriek die ervoor zorgde dat Rusland op 24 februari 2022 buurland Oekraïne binnenviel. De Patriarch van Moskou, Kirill, gaat mee in het discours dat president Poetin hanteert en wakkert daarmee het oorlogsdenken aan. Hoe komt het dat Patriarch Kirill deze positie inneemt? Wat weten wij daar eigenlijk over? Door de specifieke positie van Pax Christi, als go-between tussen Rome en Moskou, nodigden wij iemand uit die daar meer over kan vertellen: Paul Lansu. Hij werkte sinds de jaren ’90 op het kantoor van Pax Christi Internationaal, en volgde de evoluties binnen de Sovjet-Unie en later de Russische Federatie op, samen met toenmalig algemeen secretaris Etienne Dejonghe, ook aanwezig op de gespreksavond.

Annemarie Gielen leidde de avond en de spreker in. Een belangrijk aspect, dat Annemarie belichtte, is dat Pax Christi een evangelisch geïnspireeerde vredesbeweging is. Deze werd in 1945 opgericht door de Franse katholieke bisschop Pierre-Marie Théas en een gelovige vrouw, Marthe Dortel-Claudot. Relaties met de Kerk als instituut waren er vanaf het begin, maar Pax Christi is dus in de eerste plaats een beweging van mensen die geloven in de kracht van het Evangelie.

Pax Christi heeft jarenlang een soort brugfunctie vervuld tussen het Vaticaan en het patriarchaat in Moskou tijdens de Koude Oorlog, en dit vanaf de jaren 1970. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie werd de positie van de ROK er niet transparanter op en dit bemoeilijkte een open dialoog. De ROK is tevens lid van de Wereldraad van Kerken, maar ook daar kwam nooit een open dialoog tot stand.

Vandaag zien en horen we niet alleen de onvoorwaardelijke steun van de ROK aan de Russische oorlog in Oekraïne, maar zelfs het aanmoedigen of aanzetten ertoe. Dit verontrust ons. Daarom willen we graag meer weten over de ROK als instelling, welke rol het speelt in de Russische politiek en hoe het staat met haar positie in de Russische samenleving.

Paul Lansu gaf een uitgebreid historisch overzicht van het ontstaan van de ROK tot heden, aangevuld met feiten en verhalen uit de rijke geschiedenis van Pax Christi. Daarna beantwoordde hij vragen uit het publiek. Het werd een boeiend gesprek!

Lees hier het verslag van de toelichting over de ROK door Paul Lansu.