Pax Christi bij VN-onderhandelingen in Genève
Tussen 19 en 21 augustus 2019 vond in Genève opnieuw diplomatiek overleg plaats tussen VN-lidstaten over de toekomstige regulering van 'killer robots', volledig autonome wapensystemen die zonder menselijke controle doelwitten zouden kunnen selecteren en doden. Ook Pax Christi-medewerker Willem Staes was erbij.
De Verenigde Naties (VN) buigen zich sinds 2013 over de uitdagingen die de ontwikkeling van volledig autonome wapensystemen stelt. Experts beschrijven dergelijke wapensystemen als de 'derde revolutie in oorlogsvoering' (na de uitvinding van buskruit en kernwapens) en de 'Kalasjnikovs van morgen', die het gezicht van oorlogsvoering in de 21ste eeuw zullen transformeren.
Campaign to Stop Killer Robots
Pax Christi Vlaanderen is sinds 2016 lid van de Campaign to Stop Killer Robots, een internationale coalitie van 113 organisaties uit 57 landen die ijvert voor een preventief internationaal verbod op de ontwikkeling, productie en gebruik van zo’n killer robots. Onze medewerker Willem Staes neemt sindsdien deel aan de VN-gesprekken in Genève en doet aan beleidswerk op Belgisch niveau.
Met succes: in juli 2018 nam het federaal parlement een resolutie aan die de regering vraagt om een voortrekkersrol te spelen om tot een internationaal verbod te komen. En in maart 2019 bevestigde minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Didier Reynders dat België binnen de VN zal ijveren voor zo’n internationaal verbod.
Lobbyen in Genève
Willem was ook deze keer weer van de partij bij de VN in Genève. Diplomaten onderhandelden er drie dagen lang over een tekst die bepaalde hoe de VN-besprekingen over killer robots er de komende twee jaren zullen uitzien.
Binnen de Campaign to Stop Killer Robots was Willem één van de lobby-coördinatoren. Hij leidde een klein 'Rapid Response Team' van internationale juridische en technologische experten die voortdurend nieuwe tekstsuggesties bezorgden aan diplomaten in de zaal. Willem had voorts verschillende gesprekken met Europese diplomaten, waaronder ook de Belgische.
Daarnaast zorgde hij ervoor dat een nieuw rapport van onze Nederlandse collega’s van PAX ruim aan bod kwam in de Vlaamse media. PAX-collega Daan Kayser sprak zo met De Morgen en De Wereld Vandaag (Radio 1), terwijl ook De Standaard aandacht besteedde aan het PAX-rapport.
Russisch en Amerikaans verzet
België speelde een constructieve rol tijdens de VN-gesprekken. Maar voorlopig zonder succes, doordat Rusland en de Verenigde Staten tot in de vroege uurtjes van donderdagochtend 22 augustus elke ambitieuze passage uit de slottekst wilden schrappen. De Russische diplomaat maakte het zelfs zo bont door te stellen dat “er geen consensus is dat autonomie een kenmerk is van autonome wapensystemen" en dat “deze VN-groep niet bedoeld is om ook maar iets te ontwikkelen”.
De nachtelijke onderhandelingen resulteerden in een flauwe en inspiratieloze slottekst. VN-lidstaten komen op 15 november 2019 opnieuw samen in Genève om deze slottekst verder te bespreken en al dan niet goed te keuren.
Pax Christi Vlaanderen en de Campaign to Stop Killer Robots zullen dan ook opnieuw van de partij zijn, en diplomaten aansporen om een ambitieuze tekst aan te nemen die leidt tot onderhandelingen over een internationaal verbodsverdrag.