Internationale conferentie killer robots mislukt

Van 13 – 17 december 2021 vond de zesde Toetsingsconferentie van de Conventie op bepaalde Conventionele Wapens (CCW) plaats in Genève. Hoofdpunt op de agenda was het vinden van een akkoord over wat te doen om autonome wapensystemen, aka killer robots, te verbieden en reguleren. Ondanks het feit dat een grote meerderheid in de zaal opriep tot onderhandeling van een nieuw verdrag, hield een handvol staten, waaronder Rusland en de VS, iedere vooruitgang tegen. Pax Christi was ook aanwezig en zag het vanop de eerste rij gebeuren.

Rol van België

Ons land nam vanaf het begin actief deel aan de internationale gesprekken over autonome wapens. Daarbij streeft het laatste regeerakkoord naar een internationaal verbod. Een streefdoel dat ook Duitsland en Noorwegen onlangs bevestigden bij de voorstelling van de nieuwe regeringen.

België nam in 2021 de moeilijke taak op zich om landen samen te brengen en aanbevelingen op te stellen over wat de wereld moet doen om de gevaren van autonome wapensystemen aan te pakken. Dit gebeurde binnen de Group of Governmental Experts (GGE). Ambassadeur Pecsteen de Buytswerve leidde de vergadering in goede banen en slaagde erin sterke vooruitgang te boeken ondanks de moeilijke situatie door Covid. Het finale rapport werd echter geblokkeerd door een handvol staten.

Mislukking CCW Toetsingsconferentie

De gesprekken over autonome wapensystemen zijn ondertussen al acht jaar aan de gang. De voorbije jaren groeide de overeenstemming over de nood om tot een juridisch bindend regelgevend instrument, met een verbod en positieve verplichtingen, te komen. Een meerderheid aan landen erkent dat dit de enige manier is om betekenisvolle menselijke controle over het gebruik van geweld te bewaren. De CCW werkt echter met consensusregel en slaagde er vorige week niet in een sterk mandaat overeen te komen. Het mandaat dat werd goedgekeurd schiet schromelijk tekort en heeft geen enkele concrete doelstelling voor ogen.

Het is nu duidelijk dat een minderheid aan staten, waaronder de VS en Rusland, die reeds zwaar investeren in de ontwikkeling van autonome wapens, vastbesloten zijn de consensusregel te misbruiken. Op die manier gijzelen ze de meerderheid aan staten en blokkeren vooruitgang naar een internationaal verdrag op autonome wapensystemen. De frustratie in de zaal was dan ook tastbaar en de situatie doet heel erg denken aan de context die leidde tot de verdragen rond landmijnen en clustermunitie. De erkenning dat er dringend behoefte is aan een sterk juridisch antwoord klinkt steeds luider.

Politiek leiderschap stemt hoopvol

Wat ons wel positief stemt is dat de voorbije week ook opkomend politiek leiderschap toonde. Dit wijst op de mogelijkheid van een extern proces, net zoals bij de landmijnen en clustermunitie. De Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken, Alexander Schallenberg, en de Nieuw-Zeelandse minister van Ontwapening en Wapenbeheersing, Phil Twyford, riepen beide op tot de ontwikkeling van een nieuw verdrag op autonome wapens. Binnen de VN riepen niet minder dan 68 landen op tot een nieuw verdrag. Duizenden deskundigen en wetenschappers op het gebied van technologie en AI, de internationale campagne Stop Killer Robots, waarvan Pax Christi actief lid is, het Rode Kruis, 26 Nobelprijswinnaars en het bredere maatschappelijk middenveld hebben opgeroepen tot nieuwe internationale wetgeving.

De weg is nu vrij voor een extern proces om te komen tot een verbodsverdrag op killer robots. Het lijkt nu de enige weg voorwaarts om wezenlijke vooruitgang te boeken. Dat is ook waar een resolutie en wetsvoorstel, die momenteel voorliggen in de Commissie Landsverdediging, op inspelen. 2022 belooft een spannend jaar te worden!

Persbericht

Contact

Merel Selleslach: 0494646470 – merel.selleslach@paxchristi.be